Maria Konopnicka, znana z antyniemieckiej Roty, to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci polskiej literatury. Jej życie, jak ujawnia Magdalena Grzebałkowska w biografii Dezorientacje, było jednak pełne złożoności, które wciąż budzą kontrowersje.

Oprócz bliskiego, ponad 20-letniego związku z Marią Dulębianką, który w tamtych czasach nazywano “przyjaźnią” lub “siostrzeństwem”, dziś mógłby być interpretowany jako relacja homoseksualna. I właśnie ten aspekt jej życia jest dziś niejednokrotnie atakowany, szczególnie ze strony środowisk kościelnych i konserwatywnych. Paradoksalnie, Kościół, który niegdyś zmusił poetkę do upokarzającej publicznej spowiedzi za jej antyklerykalne poglądy, obecnie wykorzystuje jej wizerunek jako symbol narodowego dziedzictwa, jednocześnie odrzucając prawdę o jej tożsamości.

Grzebałkowska obnaża też ciemniejsze strony życia Konopnickiej – trudne relacje z dziećmi, decyzję o zamknięciu chorej córki w szpitalu psychiatrycznym czy skomplikowany los nieślubnego wnuka poetki. Czy dziś można jednoznacznie ocenić jej postać?

Życie Marii Konopnickiej rodzi wiele pytań o hipokryzję, moralność i naszą współczesną zdolność do zaakceptowania prawdy o ludziach, których stawiamy na narodowym piedestale. Czy potrafimy spojrzeć na nią jako człowieka z wszystkimi jego sprzecznościami, czy dalej będziemy wybierać tylko to, co pasuje do wygodnych schematów?

Kategoria: antyklerykalizm