Dawkins i Peterson – dialog dwóch światów czy rozmowa bez szans na porozumienie?
Niedawno odbyła się niezwykła dyskusja między Richardem Dawkinsem, ikoną współczesnego ateizmu, a Jordanem Petersonem, psychologiem znanym z interpretacji biblijnych symboli. Czy można znaleźć wspólny język między nauką i religijnymi opowieściami?
Fakty kontra symbole
Dawkins, jako naukowiec, stawia na dowody i racjonalizm. Peterson natomiast podkreśla znaczenie archetypów i metaforycznej prawdy w ludzkim doświadczeniu. Dla niego historie religijne nie są prawdziwe w sensie faktograficznym, ale w sensie symbolicznym. Czy jednak “prawda metaforyczna” może konkurować z faktami?
Konflikt w centrum rozmowy
Podczas gdy Dawkins wymagał dowodów na cuda (jak zmartwychwstanie Jezusa), Peterson wskazywał, że historie te mają służyć zrozumieniu ludzkiej natury, a nie opisowi rzeczywistości. Ta różnica podejść niemal zrujnowała dialog. Czy faktycznie symbole mogą być równie ważne co naukowe dowody? Ateista powiedziałby: nie.
Co to mówi o nas?
Rozmowa odzwierciedla podział, który dostrzegamy także w polskim społeczeństwie: racjonaliści i antyklerykałowie kontra ci, którzy poszukują sensu w religii i tradycji. Czy można znaleźć między tymi grupami nić porozumienia? A może zbytnie szukanie wspólnego języka tylko rozmywa siłę racjonalizmu?
Nasza refleksja:
• Czy warto w ogóle próbować dialogu z tymi, którzy rezygnują z rozumu na rzecz “hiperprawdy”?
• Czy symbole i archetypy to tylko ozdoby narracyjne, czy rzeczywiście mają wpływ na naszą ewolucję, jak twierdzi Peterson?
Nasze stanowisko:
Ateizm nie potrzebuje metafor ani archetypów, by zrozumieć świat. To nauka dostarcza nam realnych odpowiedzi na pytania o życie i wszechświat. Religijne mity, choć być może ciekawe literacko, to wciąż tylko historie – bez dowodów, bez faktów, bez prawdy.
Czy dialog z religijnymi symbolistami w ogóle ma sens?